Năng lực là gì và năng lực tự học là gì? Hiểu được bản chất của năng lực sẽ giúp giáo viên bồi dưỡng năng lực tự học cho học sinh khi còn ngồi trên ghế nhà trường. Trong bài viết này, chúng tôi xin chia sẻ một số quan điểm về năng lực và khả năng tự học, mời các bạn cùng tham khảo.

Tìm hiểu khả năng tự học của sinh viên

Kỹ năng tự học và giá trị biểu hiện của tự học là thước đo tâm lý sáng tạo và sản phẩm sáng tạo. Không có sáng tạo nếu không tích cực tự học; sẽ không thể tự học hiệu quả nếu không rèn giũa khả năng sáng tạo. Tự học để tìm tòi nhận thức và tìm tòi sáng tạo. Sáng tạo để khẳng định sự tìm tòi siêu việt trong tự học. Vì vậy, tự học có ý nghĩa rất quan trọng trong việc phát triển tư duy sáng tạo của học sinh. Trong bài viết này, chúng tôi xin chia sẻ một số quan điểm về năng lực và khả năng tự học của sinh viên “.

1. Năng lực và khả năng tự học của học sinh như thế nào?

Năng lực là một phạm trù đã được bàn đến trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội.

Có nhiều định nghĩa khác nhau về năng lực. Theo từ điển tiếng Việt, “Năng lực là khả năng, điều kiện chủ quan hoặc tự nhiên có sẵn để thực hiện một hành động nhất định. Năng lực là phẩm chất tâm lý và sinh lý mang lại cho một người khả năng hoàn thành một loại hoạt động nhất định với chất lượng cao.

Dưới góc độ tâm lý, năng lực đã trở thành đối tượng được nghiên cứu chuyên sâu từ thế kỷ 19. Trong các công trình thử nghiệm của F. Ganton, năng lực có những biểu hiện như nhạy bén, chắc chắn, sâu sắc và có chiều sâu. dễ dàng trong quá trình tiếp thu một hoạt động mới nào đó. Người có năng lực là người đạt được hiệu suất và chất lượng hoạt động cao trong những hoàn cảnh khách quan và chủ quan như nhau. Năng lực gắn liền với định hướng chung của nhân cách.

Từ điển tâm lý học đưa ra khái niệm rằng năng lực là một tập hợp các thuộc tính hoặc phẩm chất của tâm lý một cá nhân hoạt động như một điều kiện bên trong tạo điều kiện cho việc thực hiện tốt một loại hoạt động nhất định.

Theo Cosmovici: “Năng lực là tổng hợp các đặc điểm của một cá nhân giải thích sự khác biệt giữa người này với người khác về khả năng thu nhận những kiến ​​thức và hành vi nhất định”. Và A.N. Leonchiev cho rằng: “năng lực là một đặc điểm của cá nhân quyết định việc thực hiện thành công một hoạt động nào đó”.

Nhà tâm lý học A. Rudich đưa ra khái niệm năng lực như sau: năng lực là thuộc tính tâm – sinh lý của con người chi phối quá trình lĩnh hội tri thức, kỹ năng, kỹ xảo cũng như hiệu quả hoạt động. một hoạt động nhất định. Năng lực của con người không chỉ là kết quả của sự phát triển và nuôi dạy, mà còn là kết quả của các hoạt động của những đặc điểm hoặc năng khiếu bẩm sinh. Năng lực đó là tài năng đã được phát triển, có tài năng chưa chắc sẽ biến thành năng lực. Muốn vậy, cần phải có một môi trường xung quanh tương ứng và phải có một nền giáo dục có mục đích.

Trong sách giáo khoa tâm lý, các tác giả cũng đã đưa ra rất nhiều khái niệm về năng lực. Trong đó, hầu hết mọi người đều cho rằng năng lực là tổng hợp những thuộc tính riêng của cá nhân phù hợp với yêu cầu của một hoạt động nhất định, đảm bảo cho hoạt động đó đạt được kết quả tốt. Năng lực vừa là tiền đề vừa là kết quả của hoạt động, là năng lực và điều kiện để hoạt động thành công, nhưng đồng thời năng lực cũng phát triển trong chính hoạt động đó. Theo quan điểm của Tâm lý học mácxít, năng lực của con người luôn gắn liền với hoạt động của chính họ.

Như vậy, khi nói đến năng lực, nó không phải là một thuộc tính tâm lý đơn lẻ (ví dụ, khả năng tri giác, trí nhớ, v.v.) mà là tổng hợp các thuộc tính tâm lý riêng lẻ (tổng hợp). Đây không phải là sự bổ sung các thuộc tính mà là sự thống nhất hữu cơ, giữa các thuộc tính tâm lý này có mối quan hệ qua lại với nhau theo một hệ thống nhất định và trong đó nổi lên một thuộc tính (thuộc tính chủ đạo và các thuộc tính khác đóng vai trò phụ) đáp ứng yêu cầu hoạt động và đảm bảo rằng hoạt động đạt được kết quả mong muốn.

Tóm lại, dựa trên quan điểm của nhiều tác giả đã đưa ra ở trên, có thể định nghĩa như sau:

“Năng lực là khả năng thực hiện thành công các hoạt động trong một bối cảnh nhất định nhờ sự vận động tổng hợp của tri thức, kỹ năng và các thuộc tính khác của cá nhân như hứng thú, niềm tin, ý chí,… của cá nhân được đánh giá bằng phương pháp và khả năng hành động của cá nhân đó. khi giải quyết các vấn đề của cuộc sống ”.

Như vậy, năng lực không phải là nói chung chung mà nói đến năng lực bao giờ người ta cũng nói đến một lĩnh vực cụ thể như năng lực học tập hay nghiên cứu toán học, năng lực hoạt động. Năng lực chính trị của hoạt động chính trị, năng lực dạy học của hoạt động dạy học … Năng lực của học sinh là một cấu trúc năng động, mở, nhiều thành phần, nhiều cấp độ, không chỉ chứa đựng tri thức, kỹ năng mà còn cả niềm tin, giá trị và trách nhiệm xã hội, v.v. ., thể hiện ở việc họ sẵn sàng hành động trong môi trường học tập nói chung và trong điều kiện thực tiễn đang thay đổi của xã hội.

Nguyễn Cảnh Toàn đưa ra khái niệm về năng lực tự học như sau: “Năng lực tự học được hiểu là một thuộc tính kỹ năng rất phức tạp. Nó bao gồm các kỹ năng, kỹ xảo cần gắn với động cơ và thói quen tương ứng, để người học có thể đáp ứng được yêu cầu của công việc đặt ra ”[Nguyễn Cảnh Toàn (2002), Học và dạy cách học; Nguyễn Cảnh Toàn (2009), Làm thế nào để tự học tốt). Năng lực tự học là sự bao hàm của cách học, kĩ năng học và nội dung học: “Năng lực tự học là tổng thể những cách học, kĩ năng tác động vào nội dung đó trong nhiều tình huống – vấn đề khác nhau. nhau ”[Nguyễn Cảnh Toàn (2009), Cách tự học tốt]

Năng lực tự học là thuộc tính tâm lý mà nhờ đó chúng ta có thể giải quyết những vấn đề đặt ra một cách có hiệu quả nhất, nhằm biến tri thức của nhân loại thành tài sản của chính mình.

2. Biểu hiện của năng lực tự học

Năng lực tự học là một khái niệm trừu tượng và bị chi phối bởi nhiều yếu tố. Trong nghiên cứu khoa học, để xác định sự thay đổi các yếu tố của năng lực tự học sau một quá trình học tập, các nhà nghiên cứu đã tập trung mô phỏng và xác định các dấu hiệu của năng lực tự học được bộc lộ. Để lộ ra. Điều này đã được chỉ ra trong một số nghiên cứu sau:

Candy [Philip Candy (1991), Định hướng bản thân để Học tập suốt đời: Hướng dẫn toàn diện về lý thuyết và thực hành] đã liệt kê 12 đặc điểm của người có năng lực tự học. Anh chia thành 2 nhóm để xác định xem nhóm yếu tố nào sẽ chịu ảnh hưởng mạnh mẽ từ môi trường học tập.

Nhóm đặc biệt bên ngoài: là phương pháp học tập, nó chứa đựng những kĩ năng học tập cần thiết của người học, chủ yếu được hình thành và phát triển trong quá trình học tập, do đó phương pháp dạy học của người dạy sẽ có tác động. có tác động lớn đến phương pháp học tập của học sinh, tạo điều kiện hình thành, phát triển và duy trì năng lực tự học.

Nhóm đặc điểm bên trong (nhân cách) được hình thành và phát triển chủ yếu thông qua hoạt động sống và kinh nghiệm bản thân và chịu sự chi phối của các yếu tố tâm lý. Vì lẽ đó, giáo viên nên tạo môi trường để học sinh tự thực nghiệm và kiểm chứng, đôi khi chỉ cần phản ứng đúng sai trong nhận thức hay nhận được sự động viên, khích lệ cũng tạo ra động lực học tập. người học phấn đấu, cố gắng tự học.

Tác giả Taylor [Tay lor, B (1995), Self- directed Learning: Revisiting an idea most appropriare for middle school students] khi nghiên cứu về vấn đề tự học của học sinh trong trường phổ thông đã xác định năng lực tự học có những biểu hiện sau:

Taylor đã xác nhận rằng người tự học có động cơ và kiên trì, độc lập, kỷ luật, tự tin và định hướng mục tiêu, với các kỹ năng hoạt động phù hợp. Qua mô hình trên, tác giả đã phân tích có ba yếu tố cơ bản của người tự học, đó là thái độ, nhân cách và kỹ năng. Có thể thấy, việc phân định nhằm xác định rõ biểu hiện tư duy và khả năng hoạt động của bản thân trong thực tế chứ không chỉ đơn thuần đề cập đến khía cạnh tâm lý của người học.

Năng lực tự học cũng là một năng lực, một phẩm chất “vốn có” của mỗi cá nhân. Tuy nhiên, nó luôn thay đổi tùy thuộc vào hoạt động của cá nhân trong môi trường văn hóa xã hội. Năng lực tự học là khả năng bẩm sinh của mỗi người nhưng phải được rèn luyện, rèn luyện trong hoạt động thực tiễn mới bộc lộ được những ưu điểm giúp cá nhân phát triển, nếu không sẽ mãi là năng lực tiềm ẩn. . Thời gian mỗi chúng ta ngồi trên ghế nhà trường là rất ngắn so với cuộc đời, vì vậy khả năng tự học, tự nghiên cứu của học sinh sẽ là nền tảng cơ bản đóng vai trò quyết định đến sự thành công của các em. con đường phía trước và đó cũng là nền tảng để các em học hỏi suốt đời.